Krajiška ljepotica – Klekovača
Krajiška ljepotica u zapadnom dijelu BiH – Klekovača, oduvijek je bila mamac za ljubitelje boravka u prirodi. Pohod na njen vrh, jedan od većih u našoj zemlji, izuzetno je uzbudljiv i predstavlja istinski užitak za dušu i tijelo svakog čovjeka.
Nalazi se u zapadnom dijelu Bosne i Hercegovine i sa najvišim vrhom Velika Klekovača (1962 m), je najviša planina ovog dijela BiH. Okružuju je Srnetica (1375 m), Grmeč (1604 m), Osječenica (1791 m), Lunjevača (1706 m) i Crna Gora, (1650 m).
U sjeverozapadnom dijelu planine, prema planini Osječenici, nalazi se prevoj Oštrelj koji se nalazi na 1033 m nadmorske visine. Preko Oštrelja vodi put Bosanski Petrovac-Drvar-Knin. Nedaleko od vrha Velika Klekovača nalazi se Lomska prašuma.
Na Klekovaču se može penjati sa više strana, a postoji i alternativa između Male (1413 m) i Velike (1962 m) Klekovače. Visoka i gusta četinarska šuma raste do nadmorske visine od oko 1500 m, a potom prelazi u rjeđu bukovu šumu. Sam vrh Klekovače obrastao je klekom, niskim rastinjem (po kome je planina i dobila ime).
Planina je bogata raznim biljnim i životinjskim svijetom. Tu se može pronaći i rijetka alpska biljka runolist (Leontopodium alpinum).
Takođe je moguće sresti i divnog šarenog leptira, zvanog Apolonov leptir (Parnassius apollo, Papilio apollo), koji je jedan od najljepših leptirova, ali istovremeno je i u opasnosti da nestane jer je vrlo osjetljiv na promjene. Razmnožava se samo jednom godišnje, tako što jaje zimi “spava zimski san”, a ukoliko gusjenica i iziđe u jesen neće se razviti do sljedećeg proljeća. Larva se u svojoj kukuljici smjesti na samu zemlju ili ispod kamena. Mnoštvo gljiva iz porodica Fungija, koje rastu na drveću, ukazuje na prašumski karakter planine.
Klekovača je odavno interesantna po raznim osnovama, 1879. o njoj piše Đuro Pilar – ekolog, 1891. Franjo Fiala – botaničar, 1893, a Otto Steinbeis je osnovao preduzece Šipad i počeo eksploataciju šume i izgradnju šumske željeznice. 1930. godine Klekovaču je planinario U. Girometta.
Prve planinarske staze na oba njena najviša vrha, Malu Klekovaču 1761 m i Veliku Klekovaču 1962 m, provedene su oko 1970. Današnja planinarska staza je dobro obilježena, a postoji i planinarski dom.
Stariji pominju i dvije zanimljive karakteristike ove krajiške ljepotice, a to je da se na njoj u avgustu, usred najvećih vrućina, moglo naići na snijeg, ali i da se samo jednog dana u godini po izuzetno vedrom vremenu moglo vidjeti more.
Zaista je mnoštvo detalja na ovoj planini, koji će vas na putu do njenog vrha usporiti i privući vam pažnju, jer je Klekovača uistinu prava eko-prašuma. Za oko će vam sigurno zapasti i borovnice, kojih ima u izobilju, te visoka bukova i četinarska šuma, koja vas drži u dubokoj hladovini.
