Koronavirus – simptomi, prevencija i sve što ste željeli znati
Koronavirus je vrsta virusa koja u teoriji napada samo životinje, međutim, praksa je pokazala da se određene vrste koronavirusa prenose i na čovjeka. Nažalost, glavna tema protekla dva mjeseca upravo je koronavirus, te posljedice koje je ostavio iza sebe.
U posljednja dva mjeseca, korona je oduzela život preko 3 hiljade ljudi, a zaraženo je preko 90 hiljada. Sa druge strane, iako je broj oboljelih u naglom rastu, tako je i broj onih koji su ga preboljeli – blizu 50 hiljada ljudi. Postotak smrti od korona virusa trenutno je na 6%.
U Bosni i Hercegovini (Banja Luka) danas su potvrđena dva oboljela od koronavirusa – muškarac koji je došao iz Italije i njegov sin.
U nastavku donosimo sve informacije o ovom virusu.
Kako je nastao koronavirus?
Prva informacija koja je stigla o nastanku ovog virusa bila je da potiče od šišmiša. Tačnije, tvrdilo se da je prvi zaraženi od koronavirusa jeo supu od šišmiša, a video u kojem djevojka sa uživanjem jede ovu supu brzo se proširi i internetom.
Kasnije su se i zmije navodile kao uzročnici epidemije, ali posljednja teorija ipak govori drugačije. Naime, trenutno vlada mišljenje da je koronavirus nastao od ljuskavca – jedne od životinja s kojima se najviše trguje, naravno, ilegalno i primarno zbog njihovog ‘oklopa’
Epicentar korona virusa je u gradu Wuhan u Kini.
Koji su simptomi?
Simptomi koronavirusa isti su kao i simptomi gripe, jedino što dolaze sa zakašnjenjem – do 14 dana od same zaraze. Takođe, rezultati testiranja se ne dobijaju momentalno.
Kako navodi ECDC (Evropski centar za kontrolu i prevenciju bolesti), prema dosad poznatim činjenicama koronavirus uzrokuje simptome slične gripi kao što su:
- povišena temperatura
- kašalj
- grlobolja
- curenje iz nosa
- glavobolja
- otežano disanje
- bol u mišićima
- groznica
- umor
Teži slučajevi dovode do razvoja upale pluća, akutne upale dišnih puteva, sepse i septičnog šoka.
Kako se prenosi koronavirus?
Koronavirus najčešće se prenosi oralno – kihanjem, kašljanjem, a možda razgovorom u četiri oka sa zaraženim. Još uvijek nije dokazano da li se koronavirus može prenijeti preko predmeta kao što su kvake, ručke, ograde i sl. a potom diranjem rukama lica, tj. usta, nosa ili očiju.
Rukovanje se smatra bliskim kontaktom za širenje bolesti koje se prenose kapljičnim putem, te se zbog toga preporučuje da se ljudi što manje rukuju. Tim se smanjuje rizik potencijalnog prijenosa bolesti koje uzrokuje novi koronavirus i drugih bolesti koje se prenose tim putem.
Prvi ljekar koji se zarazio koronavirusom – Wang Guangfa, upozorava da se ne skreće dovoljna pažnja na oči. Dr. Guangfa vjeruje da je on virus dobio putem oka, pošto mu je jedan od simptoma bio upala očne membrane lijevog oka. Dr. Guangfa vjeruje da bi izbjegao zarazu da je nosio zaštitne naočale. Njegovu teoriju potvrdilo je više stručnjaka iz područja zaraznih bolesti.
Ko spada u rizičnu grupu?
Najveći rizik od zaraze imaju stari ljudi i ljudi koji su bili bolesni u trenutku zaraze, te oboljeli od kardiovaskularnih bolesti. Takođe, ljudi sa plućnim bolestima, rakom ili dijabetesom su statistički ugroženiji.
Zaraženi sa preko 80 godina statistički imaju manje šanse za oporavak od mlađih oboljenika, pošto stopa smrtnosti za te godine iznosi 14,8%.
Za sve zaražene ispod 40 godina, stopa smrtnosti je ispod 0.5%.
Za mlađe od 10 godina nema zabilježenih smrtnih slučajeva.
Za ljude koji su bili zdravi u trenutku zaraze, stopa smrtnosti iznosi manje od 1%.
Postoji li prevencija koronavirusa?
Koronavirus ne treba shvatati olako i određene mjere opreza su neophodne. Ne postoji vakcina protiv koronavirusa i malo toga van osnovne higijene može da minimizuje rizik.
Stručnjaci pokušavaju da dijagnostikuju i izoluju zaražene što je brže moguće, kao i da pronađu ljude koji su bili u kontaktu sa virusom. Riječ je o novoj vrsti virusa koju ljudi nikada ranije nikada nisu videli, što znači da doktori moraju imaju još mnogo toga da nauče o njemu.
Ono što možete uraditi je:
- Perite ruke sapunom i vodom barem 20 sekundi. Ovaj korak najbitniji je prije jela, kuhanja i nakon kihanja ili kašljanja.
- Za vrijeme kihanja ili kašljanja obavezno koristite maramicu, koju ćete odmah potom baciti.
- Izbjegavajte diranje očiju, usta i nosa neopranim rukama.
- Izbjegavajte kontakt sa zaraženima, bilo da se radi o običnoj prehladi ili nečemu opasnijem.
- Češće čistite predmete i stvari koji su u čestom dodiru s ljudima – igračake, kvake, tastarure i slično.
Može li koronavirus da se dobije preko stvari kupljenih u Kini?
Ne postoje dokazi da bi ovo moglo da bude rizično. Čak i kad bi mogao, veliko je pitanje šta bi se desilo tokom međunarodnog transporta – veliki broj virusa ne može da preživi izvan ljudskog tijela ni 24 časa.
Koliko je danas oboljelih?
Najveći broj oboljelih je u Kini koja svakim danom bilježi nove oboljele. Što se Evrope tiče, Italija je u kratkom roku postala vodeća zemlja po broju oboljelih – čak 2 i po hiljade ljudi.
Evropske zemlje u kojima je potvrđena bolest uzrokovana novim koronavirusom na dan 04.03.2020. (izvor ECDC):
- Italija (2502),
- Francuska (212),
- Njemačka (196),
- Španija (151),
- Velika Britanija (51),
- Švajcarska (37),
- Norveška (33),
- Austrija (24),
- Holandija (28),
- Švedska (24),
- Belgija (13),
- Hrvatska (9),
- San Marino (10),
- Grčka (7),
- Finska (7),
- Island (16),
- Češka (5),
- Danska (5),
- Azerbajdžan (3),
- Gruzija (3),
- Rumunjska (3),
- Rusija (3),
- Portugal (2),
- Andora (1),
- Jermenija (1),
- Bjelorusija (1),
- Estonija (2),
- Irska (2),
- Bosna i Hercegovina (2),
- Litvanija (1),
- Letonija (1),
- Luksembourg (1),
- Monako (1),
- Sjeverna Makedonija (1),
- Poljska (1),
- Ukrajina (1)
Od ostalih zemalja svijeta ističemo Južnu Koreju sa 5328 oboljelih, Japan (268), Singapur (110) i Iran (2336).
